Βιβλιοθήκη Νίκου Σβορώνου

Η Βιβλιοθήκη του Νίκου Σβορώνου είναι «το τέλος του ταξιδιού» για το Λευκαδίτη μέγα διανοητή και δάσκαλο της ιστορικής επιστήμης. Το έργο του ιστορικού με τη διεθνή αναγνώριση βρίσκεται πλέον στη γενέτειρά του και γίνεται πόλος έλξης για ακαδημαϊκούς και λάτρεις της ιστορίας.

Η Βιβλιοθήκη του Νίκου Σβορώνου έχει παραχωρηθεί από τους κληρονόμους του στο Δήμο Λευκάδας ένεκα της καταγωγής και της αγάπης που έτρεφε ο Νίκος Σβορώνος στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Λευκάδα.

Για το συντονισμό και την υποστήριξη του όλου έργου δημιουργήθηκε ένα Σωματείο με την επωνυμία «Φίλοι του Νίκου Σβορώνου», βασικός στόχος του οποίου είναι η προώθηση των θεμάτων και η επίσπευση των ενεργειών για την οργάνωση, λειτουργία και αξιοποίηση της Βιβλιοθήκης του αειμνήστου.

Ο Χώρος της Βιβλιοθήκης

Η αίθουσα της Βιβλιοθήκης βρίσκεται στον πρώτο όροφο ενός νεόδμητου κτιρίου στην πλατεία Μαρκά της παλιάς πόλης, λίγα μέτρα από τον εμπορικό και πολυσύχναστο δρόμο της πόλης. Στον ίδιο όροφο στεγάζεται και η Χαραμόγλειος Ειδική Λευκαδιακή Βιβλιοθήκη.

Η Συλλογή των Βιβλίων και το Αρχείο Νίκου Σβορώνου

Το μεγαλύτερο μέρος των βιβλίων και του αρχείου της Συλλογής του Νίκου Σβορώνου είχε παραμείνει στη Γαλλία ακόμα και μετά την επιστροφή του ιδίου και μετεγκατάστασή του στην Ελλάδα τα πρώτα έτη της μεταπολίτευσης. Φαίνεται ότι με την επιστροφή του στην Ελλάδα ο Νίκος Σβορώνος μετέφερε μόνο τα πιο απαραίτητα για τις επιστημονικές του εργασίες βιβλία και σ’ αυτά προστέθηκε ένας αριθμός νέων τίτλων από αγορές ή δωρεές. Ο κατάλογος των Βιβλίων της Γαλλίας περιλαμβάνει περίπου 3004 τίτλους ενώ ο κατάλογος των εν Ελλάδι βιβλίων περιλαμβάνει περίπου 1581 τίτλους.

Το 2011 ολοκληρώθηκε η μεταφορά όλου του υλικού στη Λευκάδα, που περιλάμβανε 81 επί πλέον κούτες. Από το 2015 άρχισε, με τον συντονισμό της Εφόρου Βιβλιοθηκών του Πνευματικού Κέντρου Λευκάδας Δρος Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού, του υπεύθυνου της Χαραμογλείου Βιβλιοθήκης κ. Τάσου Κοντομίχη και την ακάματη εργασία της βιβλιοθηκονόμου κ. Ελένης Λογοθέτη, η δυσχερής επιχείρηση ταξινόμησης, συντήρησης, καταγραφής και τοποθέτησης στον χώρο της Βιβλιοθήκης  των βιβλίων και τεκμηρίων που περιλαμβάνονταν στις τελευταίες 81 κούτες. Η Βιβλιοθήκη, ενάμιση χρόνο αργότερα άνοιξε  για ξεναγήσεις και εργασία στα σχολεία, στους φοιτητές και σε κάθε ενδιαφερόμενο ερευνητή ή επισκέπτη.

Σήμερα όλα τα βιβλία έχουν τοποθετηθεί στο χώρο της Βιβλιοθήκης. Στη Γαλλία παρέμεινε ένας αριθμός σπάνιων βιβλίων για τα οποία λόγω ακριβώς της σπανιότητάς τους οι γαλλικές αρχές δεν έδωσαν άδεια εξαγωγής.

Το αρχειακό υλικό είναι ομαδοποιημένο στις ακόλουθες κατηγορίες:

• Έγγραφα
• Αποκόμματα εφημερίδων
• Σπάνια φυλλάδια και εφημερίδες της δεκαετίας του 40 (αντίσταση, εμφύλιος, παράνομος τύπος, κλπ)
• Φυλλάδια και εφημερίδες της περιόδου του αντιδικτατορικού αγώνα (1967-1974)
• Αδημοσίευτες διδακτορικές διατριβές

Τα βιβλία είναι ταξινομημένα με βάση τις ακόλουθες κατηγορίες:

• Περιοδικά ξένα
• Περιοδικά ελληνικά
• Βιβλιογραφίες
• Λεξικά, επετηρίδες, στατιστικές
• Συνέδρια
• Βιβλία και εργασίες Νίκου Σβορώνου
• Βιβλία Τέχνης
• Πηγές-Κείμενα
• Αδημοσίευτες διδακτορικές διατριβές
• Βιβλία για τον Εμφύλιο και την Αντίσταση
• Σπάνια φυλλάδια και έντυπα του Εμφυλίου Πολέμου
• Ιστορικά βιβλία στην Ελληνική γλώσσα
• Βιβλία στις βασικές ευρωπαϊκές γλώσσες
• Βιβλία στις σλαβικές και τη ρουμάνικη γλώσσα
• Βιβλία και περιοδικά τουρκολογίας
• Δίκαιο και Ιστορία των Θεσμών
• Βιβλία που ενδιέφεραν ιδιαίτερα το Νίκο Σβορώνο
• Βιβλία με αξιοσημείωτες αφιερώσεις

Εξαιρετικά σημαντικό (ακαδημαϊκό) υλικό προσφέρεται στον ερευνητή για την περίοδο της Τουρκοκρατίας (Ελλάδα-Βαλκάνια), την Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για την Επανάσταση του 1821 και όλα τα προεπαναστατικά κινήματα, για την οικονομία και τις οικονομικές δομές στη  διάρκεια της Τουρκοκρατίας (Ελλάδα-Βαλκάνια), την αστική ανάπτυξη και την  ιδεολογική προετοιμασία του Αγώνα, τον νεοελληνικό διαφωτισμό, τον ρόλο της Εκκλησίας, τη συγκρότηση θεσμών στην προεπαναστατική Ελλάδα και τις επιπτώσεις τους στην οργανωτική δομή της Επανάστασης, τα συντάγματα του Αγώνα και τη συνταγματική συγκρότηση της χώρας μετά την Επανάσταση, το φιλελληνικό κίνημα, τα πρόσωπα και τις δράσεις αγωνιστών και λογίων, την τέχνη και τις αποτυπώσεις της Επανάστασης στις διάφορες μορφές τέχνης κ.λ.π.

Το αρχειακό υλικό που προσφέρεται για την έρευνα των παραπάνω είναι σε γενικές γραμμές:

• Εργογραφία και βιβλιογραφία Νίκου Σβορώνου (γαλλική, ελληνική)
• Ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία (γαλλική, γερμανική)
• Σπάνιες εκδόσεις από τον 19ο αιώνα και πριν
• Ελληνικά και ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά, έντυπα, εφημερίδες
• Περιοδικά τουρκολογίας
• Εγκυκλοπαίδειες και λεξικά
• Επιστημονικές επιθεωρήσεις έγκυρων ελληνικών και γαλλικών επιστημονικών φορέων
• Τόμοι αποδελτίωσης σχετικής με τα παραπάνω θέματα βιβλιογραφίας
• Δελτία επιστημονικών εταιρειών
• Διατριβές και εκδόσεις μαθητών του και σημαντικών μετέπειτα επιστημόνων και ερευνητών
• Λογοτεχνικά περιοδικά-ειδικά αφιερώματα
• Έγγραφα, φυλλάδια, φάκελοι σχετικού υλικού κ.λ.π.

Το υλικό αντλήθηκε από:

• Πνευματικό Κέντρο Λευκάδας https://lefkasculturalcenter.gr/